Op 14 september j.l. deed Henk van Gerven, huisarts en Tweede Kamerlid voor de SP, in een blog op de website van Medisch Contact een oproep aan patiënten en artsen om wetswijziging 33980 te laten sneuvelen in de Eerste Kamer. Aanleiding was een wijziging van de Wet marktordening gezondheidszorg en enkele andere wetten in verband met het verbeteren van toezicht, opsporing, naleving en handhaving die op 13 september door de Tweede Kamer werd aangenomen. Volgens van Gerven worden door deze wetswijziging de mogelijkheden om in het belang van fraudebestrijding het medisch beroepsgeheim op te heffen volledig. Tot nu toe kon met een keuze voor een restitutiepolis een patiënt zijn privacy beschermen.
Van Gerven beargumenteert in zijn blog dat de wet de toets van proportionaliteit en subsidiariteit niet kan doorstaan.Volgens artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is het aantasten van privacy, waaronder het doorbreken van het medisch beroepsgeheim, alleen te rechtvaardigen als met het middel het doel gediend wordt en als er geen alternatieven zijn. Volgens van Gerven zijn er alternatieven.
De KNMG reageerde op de oproep van Van Gerven met te stellen dat de wetswijziging (slechts) een uitbreiding is van de mogelijkheid die zorgverzekeraars sinds 2011 hebben. “Zorgverzekeraars mogen de rechtmatigheid en doelmatigheid van geleverde zorg controleren (‘materiële controle’) bij de verplichte en aanvullende zorgverzekeringen en voor AWBZ-zorg. Deze regel gold tot nu toe voor naturapolis en voor de restitutiepolis, maar bevatte een lacune voor de situatie dat zorgaanbieder en zorgverzekeraar geen contract hadden. Dat is nu gelijk getrokken voor alle polissen.”
Volgens de KNMG was en is deze materiële controle met belangrijke waarborgen voor de privacy van de patiënt omkleed in de Regeling Zorgverzekering. Voor de KNMG zijn deze strikte waarborgen een harde voorwaarde bij de materiële controle, want het beroepsgeheim vormt een essentieel fundament voor de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt. Zonder deze vertrouwensrelatie kan geen goede zorg worden geleverd.
Verder schrijft de KNMG op haar website dat in het eerdere wetsvoorstel geen informatieplicht van de zorgverzekeraar na dossierinzage in het kader van materiele controle aan de patiënt was opgenomen. Door een amendement is deze informatieplicht voor zorgverzekeraars alsnog opgenomen. De minister van VWS heeft bezwaren tegen het vooraf vragen van toestemming of informeren (brief 8 maart 2016 aan de Tweede kamer) en de Tweede Kamer is hierin meegegaan.
JWS besteedde aandacht aan o.a. de ‘materiële controle’ tijdens het symposium, georganiseerd op 4 december 2015, met de titel “ Het medisch beroepsgeheim: wat is het ons waard?” .